Zwart-geel, zwart-rood, rood-rood-groen, ja zelfs zwart-blauw behoort tot de mogelijkheden. Ziehier de combinaties die in Duitsland na de verkiezingen een regeringscoalitie kunnen kleuren. In de meeste scenario’s blijft Angela Merkel (CDU) na zondag gewoon bondskanselier, Peer – ‘middelvinger’ – Steinbrück (SPD) heeft slechts een klein kansje.

1. Zwart (CDU/CSU) en geel (FDP)
Voortzetting van de huidige coalitie, de wens van bondskanselier Angela Merkel en de partijleiding van de liberale FDP. Maar het wordt heel krap. De FDP, die er al langer magertjes voorstaat, is na de recente deelraadverkiezingen in Beieren helemaal in zwaar weer terechtgekomen. De liberalen bleven in de zuidelijke ‘Freistaat’ ruim onder de kiesdrempel van 5 procent. Beieren is geen Duitsland, ‘de klokken tikken er anders’, maar toch is men bij de FDP behoorlijk nerveus.

De partijleiding werft nu voor de ‘tweede stem’  van de CDU kiezer. In Duitsland brengt de kiezer twee stemmen uit, één op een kandidaat uit het eigen kiesdistrict, de tweede op een partij. De unie van CDU en CSU is hier geen voorstander van, zij wil beide stemmen. Een tweede strategische CDU-stem voor de FDP verzwakt de eigen positie.

‘Wij schenken geen stemmen’, zegt Merkel, voor haar doen ietwat hautain. Want Merkel schenkt géén stemmen, kapittelt een columnist. Zij mag zelf twee stemmen uitbrengen, haar man heeft er ook twee, en die zou ze kunnen ‘schenken’. ‘Maar dat is het. Partijen schenken geen stemmen, dat doet de burger’.

2. Zwart (CDU/CSU) en rood (SPD)
Een flink deel der Duitsers ziet deze opstelling wel zitten. Samen zullen de twee partijen goed zijn voor zo’n 65 à 70 procent van de stemmen (CDU/CSU rond 40 procent, SPD ergens onder de 30 procent). Merkel heeft tussen 2005 en 2009 al eens leiding gegeven aan een ‘Grosse Koalition’. Haar huidige opponent Steinbrück was haar minister van Financiën. De samenwerking was goed. De SPD mag het beleid van Merkel nu bekritiseren (‘de laatste jaren waren vier jaar van stilstand’), als het de Europese problematiek betrof dan stemde de fractie van de SPD steeds in met de maatregelen van Merkel.

De verkiezingsprogramma’s van beide partijen lopen uiteen, in de dagelijkse praktijk kunnen beide middenpartijen redelijk door één deur, mits die maar breed genoeg is. Ander voordeel: met de SPD bezit Merkel weer een meerderheid in de Bundesrat, zeg maar: de Duitse Eerste Kamer. Of Steinbrück opnieuw onder Merkel wil werken, is nog ongewis, SPD-partijvoorzitter Sigmar Gabriel zou wel oren hebben naar een vicekanselierschap. Probleempje: de zusterpartij van de CDU, de CSU met aan het hoofd de zelfvoldane minister-president van Beieren, Horst Seehofer, heeft nog wat traditionele ijzers in het vuur liggen, die haaks staan op die van de sociaaldemocraten.  Als Merkel zondag wat procentpuntjes verliest, zal ‘Horst I’, de grote winnaar vorige week in Beieren, helemaal naast zijn toch al grote schoenen gaan lopen.

3. Rood (SPD), geel (FDP) en groen (Groenen)
De zogenaamde stoplicht-coalitie. Steinbrück bondskanselier van een kabinet met Groenen en liberalen. Het is een kleurcombinatie waarover je weinig hoort. De FDP, die deze combinatie afwijst, wordt wel gezien als de D’66 van Duitsland, maar die vergelijking gaat mank. De FDP is een ‘mannenpartij’, geworteld in de zakenwereld, met rechtsere denkbeelden dan die van de democraten uit Nederland.

Toch kan het stoplicht komen bovendrijven als Merkels CDU/CSU zondag minder stemmen haalt dan verwacht. Rood-groen samen valt sowieso buiten de boot. De SPD zit weliswaar in de lift, maar de Groenen gaan, onder meer door het recente ‘pedofilie-debat’, zondag een slecht resultaat neerzetten. 3a. Ander mogelijkheid is zwart (CDU), geel (FDP) en groen (Groenen): Merkel bezit te weinig stemmen om alleen met de FDP te kunnen regeren, ze haalt de Groenen binnenboord. Er zijn meer overeenkomsten tussen Merkel  en de Groenen dan menigeen denkt. Kaapte zij in het kader van de ‘Energiewende’ niet het kernenergiethema van de Groenen?

4. Rood (SPD), rood (die Linke) en groen (Groenen)
Wordt vooral door de leiding van de SPD van de hand gewezen. De Linke hebben een te extreem (buitenland-)programma. Met de Oost-Duitsers binnen die Linke zijn nog wel zaken te doen, zegt de SPD. Maar de voorlieden van de partij in het westen, vaak afvallige SPD’ers, zijn volgens Steinbrück en consorten onbetrouwbaar. Volgens sommige recente peilingen bezit rood-rood-groen overigens wél een meerderheid.

Grote vraag: hoe gretig is Steinbrück om bondskanselier te worden? En wil Linke-voorman  Gregor Gysi eindelijk ook eens aan een stuur draaien? Vlak ook de ambities van SPD-voorman Sigmar Gabriel niet uit.

5. Zwart (CDU/CSU) en blauw (Alternative für Deutschland, AfD)
AfD, de sensatie van de huidige verkiezingscampagne. De eurokritische partij van Bernd Lucke is nog geen half jaar oud. De ‘Rechtspopulisten’ staan in de laatste peilingen nog net onder de kiesdrempel, maar de dolende kiezer kan in het afgesloten kieshokje wel eens besluiten deze partij zijn ‘gordijnbonus’  te gunnen. Laten we zeggen dat de kans redelijk groot is dat de partij van ‘boze professoren’ de Bondsdag binnenkomt. Wat als de partij een resultaat neerzet van boven de 10 procent en de FDP wegvalt? AfD in een gedoogpositie van Merkel III, of… zwart-blauw? Nee, dat zien we niet gebeuren, deze revolutionaire kleurcombinatie, die somber nieuws zou betekenen voor Europa – en Nederland.