Europarlementariër Annie Schreij­er-Pierik (CDA, 62) voelt zich meteen thuis als ze de Beierse biertent op het Jourdanplein in Brussel binnenloopt. ‘Wij hebben bij ons in Hengevelde ook Oktoberfest.’ Ze knuffelt de ene na de andere Duitse politicus. ‘Wir sind alle Freunde,’ zegt ze stralend.

Een Oktoberfest in het politieke en bureaucratische hart van de Europese Unie is wel een beetje anders dan in haar Twentse dorp. ‘Daar dansen ze op de tafels. Het is hier rustiger.’ Dat verschil komt door het karakter van deze avond. De Duitse deelstaat Beieren organiseert elke twee jaar een Oktoberfest in Brussel. Een kleine week is het avond aan avond feest en altijd uitverkocht. Maar de eerste avond is voor genodigden.

Vanavond is het Oktoberfest dus geen volksfeest, maar een elitefeest. Brusselse kopstukken hijsen zich in lederhosen (mannen) of snoeren de dirndl aan (vrouwen), nemen een pul bier in de hand en laten zich even meevoeren naar een wereld die zo anders lijkt dan de hunne. Lijkt, want net als tijdens de dagelijkse Brusselse zaken is dit geen feestje zonder belangen.

‘Dit is een Beiers marketingding,’ zegt de Duitser in lederhosen Clemens von Doderer (35), lobbyist voor boseigenaren.

Europarlementariër Schreijer-Pierik (links)

Misschien wel de beste marketing in Brussel, zegt de Duits-Britse europarlementariër David McAllister (CDU, 44). Hij was premier van de Duitse deelstaat Nedersaksen. ‘Wij hielden ook elke twee jaar een feest in Brussel, voor driehonderd mensen.

Als je weet wat dát alleen al kostte.’ Hij laat zijn ogen door de tent met meer dan duizend gasten glijden en zegt: ‘Dan is dit wel even wat groter.’

Een enorme os draait aan het spit, een kapel blaast muziek, er is 28.000 liter Beiers bier ingeslagen. Bescheidenheid, da’s niks voor de Beier. Hun Landesvertretung, een soort ambassade, huist in een kasteel midden in de Europese wijk.

Von Doderer: ‘Dat kasteel hebben ze niet voor niks. Je ziet het vanuit de koffiebar van het Europees Parlement.’ Verlekkerd kijken de Parlementsleden de hele dag vanuit hun grijze blokkendoos naar het kasteel.

Bierkönigin Marlene Speck promoot Beieren

Ook Beierse firma’s houden daar kantoor. Siemens, BMW, Audi, enzovoort. Bondsland en bedrijven gaan hand in hand de wereld over om de bv Beieren te promoten. Met de Brusselse politieke en bureaucratische gemeenschap als een van hun belangrijkste doelgroepen. Het is hier waar Europese normen over de uitstoot van bijvoorbeeld uitlaatgassen worden vastgesteld. Daarover willen Beierse autobouwers graag meepraten.

‘Brussel is erg belangrijk voor ons,’ zegt Beate Merk (CSU, 57), Europaminister van Beieren. In dirndl heeft ze net het eerste vat bier aangeslagen en geproost op Europa. De Finse eurocommissaris voor Economische en Monetaire Zaken Jyrki Katainen (44) – 1 liter bier in de hand – is overtuigd: ‘Meer van de Beierse houding zou goed zijn voor de Europese economie.’

De normaal zo stijve Fin gaat heupwiegend de tent door. Katainen is een van de vele aanwezige eurocommissarissen en niet de enige die is aangestoken door het Oktoberfest-virus. In 1810 begonnen als huwelijkscadeau van een Beiers prinselijk paar aan hun onderdanen, is het grootste feest in München uitgegroeid tot een soort popfestival met ruim 6 miljoen bezoekers. Andere steden en dorpen in Beieren en ook in Oostenrijk houden kleinere feesten.

Commissaris Katainen en minister Merk

Door de  televisie en toeristen verspreidde het zich over Europa. Spontane adoptie gaat daarbij gepaard met een uitgekiende marketingstrategie, zoals bij het Brusselse Oktoberfest, vertelt Bierkönigin Marlene Speck (26), student communicatiewetenschappen. Zij werd na een wedstrijd verkozen en vliegt een jaar lang op kosten van Duitse bierbrouwerijen de wereld over.

‘In Azië wordt niet zoveel bier gedronken,’ zegt Speck. Terwijl de Europese markt in liters krimpt, zijn daar groeikansen. Haar programma: na een avond Brussel is het een dag Londen en dan naar Japan. Haar taak? Met blond haar en blauwe ogen arm in arm met zakenmannen en politici op de foto gaan.

Ze is ook in de Brusselse tent het stralende middelpunt van wat een zooitje ongeregeld lijkt, maar het niet is. Vlaggetjes met logo’s en namen geven aan wie waar zit. Er is een industrietafel, een met kabinets­medewerkers van eurocommissarissen, er is plek voor leden van het Europees Parlement en daartussendoor zijn strategisch uit Beieren ingevlogen verenigingen neergezet die in vol ornaat sfeer maken.

Conny Bösl verzorgt al 24 jaar de catering

Telkens als de blaaskapel een prosit inzet, slaan zij de pullen toostend tegen elkaar. Al gauw volgen de niet-Beier dit voorbeeld. Er is een minimum aan echte Beier nodig om dit af te dwingen, weet de organisatie. Alleen dan lijkt het een heus Beiers feest en ontstaat een gevoel van saamhorigheid. En is iedereen een vriend, zoals Schreijer-Pierik al constateerde. Dan is het goed zakendoen.

Waarom dit fenomeen werkt? ‘In deze snelle wereld willen mensen zich identificeren met tradities,’ zegt Christina Khosrowi (35). Ze werkt voor de Beierse vertegenwoordiging. Bierkönigin Speck ervoer dat: ‘Ik heb een jaar in Canada gewoond en toen ontdekte ik mijn Heimat. Met de toenemende mobiliteit van mensen is het fijn om zelfbewust te zijn. Ik ben een trotse Beierse.’
Toch is de Oktoberfest-traditie minder traditioneel dan het lijkt.

Khosrowi: ‘De dirndl is een twintigste-eeuwse uitvinding.’ Dat maakt allemaal niets uit. Juist in Brussel, waar mensen nogal eens verbleken tot kleurloze kosmopolieten, heeft de Beierse marketingmachine met zijn ‘traditionele’ Oktoberfest de zieltjes voor het oprapen. Met een lederhosen of dirndl aan krijgt ook de saaiste Brusselaar kleur op de wangen.

Eens zijn wij allen Beier, is de consensus vanavond. Dat is voor de echte Beier lang genoeg om zaken te doen.

Marketingmachine

Het Oktoberfest op het Brusselse Jourdanplein wordt elke twee jaar georganiseerd door de Beierse ambassade en Beierse bedrijven. ­Afgelopen week was dat voor de twaalfde keer. Woensdag 14 oktober was voor genodigden, daarna volgden zes avonden waar iedereen heen kon. Elke avond is al ver van tevoren volgeboekt. De familie Bösl verzorgt de catering en neemt 28.000 liter bier mee. Ook os, zuur- en rode kool worden ingevlogen. Daarnaast nemen zij tientallen personeelsleden uit Beieren mee. Alles voor een traditionele sfeer.
(foto: Europarlementariër David McAllister (rechts))

Blazers zijn speciaal ingevlogen uit Beieren

Commissaris Günther Oettinger (rechts)

In Twente staan ze op de tafels, Brussel danst

Os, zuurkool en rode kool. Een biertje graag!

Elsevier nummer 43, 24 oktober 2015