Τα πρώτα καλά νέα ήρθαν τη Δευτέρα 16/9/2013. Τα αδελφάκια των Χριστιανοδημοκρατών στη Βαυαρία, το ιστορικό κρατίδιο στην πρωτεύουσα του οποίου ο Χίτλερ επιχείρησε πραξικόπημα, το CSU (Χριστιανοκοινωνιστές), θριάμβευσαν στις εκλογές, καταποντίζοντας με ποσοστό 49% τα άλλα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος που πήρε ψήφους λιγότερες από το μισό των νικητών.
Ωστόσο, προσωπικά παραμένω σχεδόν κωφός θαυμάζοντας και ματαθαυμάζοντας τις τρεις εικόνες-σκίτσα που δημοσίευσαν τα έγκριτα έντυπα «Economist», «Der Spiegel» και «Suddeutsche Zeitung», που χρήζουν κάποιων σχολίων λόγω του περιεχόμενού τους που είναι από κάθε άποψη ενδιαφέρον.
1 Η κυρία Α(ν)γκέλα Μέρκελ στέκεται με σταυρωμένα χέρια, αμήχανη, πάνω σε έναν δωρικό κίονα, ενώ γύρω της έχει συντελεστεί το κυριολεκτικό «ευρωσώσε»: στο δεξιό άκρο ο Πύργος του Αϊφελ με τη μυτερή κορυφή του κυρτωμένη, ώστε να μοιάζει με ρύγχος προϊστορικού τέρατος. Πιο πέρα ο Πύργος της Πίζας έχει γείρει σε τέτοιο βαθμό, ώστε φαίνεται να είναι έτοιμος να μετασχηματίσει σε κιμά μια ανύποπτη αγελάδα. Το μέγα μνημείο του δυτικού πολιτισμού, η Ακρόπολή μας, είναι μισοθαμμένη σαν να βουλιάζει σε βούρκο. Πιο πέρα φαίνεται ένα κεφάλι που δεν μοιάζει να είναι ούτε του Μπαρούχ Σπινόζα ούτε του Λόιντ Τζορτζ, αλλά μοιάζει μάλλον του δικού μας Σωκράτη, που φαίνεται σαν να φωνάζει έξαλλος: «Ξαναδώστε μου να πιω το κώνειο! Δεν αντέχω να βλέπω τα χάλια της Ευρώπης!». Το γελοίο του πράγματος είναι ότι ο «Economist» στο άρθρο που συνοδεύεται από την εν λόγω εικόνα-φωτογραφία σχεδόν υμνεί τη Μέρκελ, αναγνωρίζοντας βέβαια ότι υπήρξε ενίοτε επικριτικός μαζί της: «Πιστεύουμε πως η Μέρκελ είναι το κατάλληλο πρόσωπο να ηγηθεί της χώρας της και κατά συνέπεια της Ευρώπης». Αφ’ ετέρου, όμως, ο «Spiegel» σχολιάζει με ειρωνεία πως το βρετανικό περιοδικό μαγεύτηκε από τη γοητεία της Μέρκελ και τη θεωρεί ως τη μοναδική σωτηρία της Ευρώπης.
2 Στο εξώφυλλο του «Der Spiegel» ποζάρει περήφανη, αγέρωχη και ωραία η αυτοκράτειρα «Α(ν)γκέλα, η Μεγάλη», ως μία καρικατούρα, αποτέλεσμα εύκολου φωτομοντάζ σαφούς αναφοράς στην Αικατερίνη της Ρωσίας, αφού φοράει όλα τα παραφερνάλια της Μεγάλης Αικατερίνης. Το ογκώδες φόρεμά της, με τα τεράστια μανίκια, έρχεται σε κάποια αντίθεση με το αριστερό στρουμπουλό χεράκι της, γυμνό κάτω από τον αγκώνα. Για τους Γερμανούς και τους άλλους Ευρωπαίους η Μέρκελ είναι οιονεί δισυπόστατη: η μία Μέρκελ είναι η «mutti», η μαμάκα που προσέχει τα παιδιά της και τα βάζει να τρώνε το φαγητό τους έστω και εάν αυτό είναι η «σουηβική σούπα», που γίνεται από τα αποφάγια της προηγούμενης ημέρας για να μην πάνε χαμένα. Η άλλη Μέρκελ που την ξέρουν «από την καλή αλλά προπάντων την ανάποδη» οι νότιοι Ευρωπαίοι είναι η Μέρκελ της πρωσικής πειθαρχίας. Η Μέρκελ που δεν παύει να μιλάει για μια αλληλεγγύη στην οποία ποτέ δεν πίστεψε. Η Μέρκελ που εγκαθίδρυσε το μητριαρχικό καθεστώς της ύστερα από τη μακρόβια πατριαρχία των Κόνραντ Αντενάουερ και Χέλμουτ Κολ, που υπήρξε και η γλυκιά προστατευόμενη κορούλα που ήρθε από το κρύο της Ανατολικής Γερμανίας σε αρκετά μεγάλη ηλικία για να αναλάβει, χάρη στην ευφυΐα αλλά και την αδιαφιλονίκητη ικανότητά της να διατηρεί χαμηλή κατατομή (παρά την οίησή της), την ηγεσία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.
Η Μέρκελ, ως δισυπόστατη φιγούρα, είναι συνάμα και αμφιλεγόμενη. Αν υπάρχει μια λέξη που συνοψίζει το χαρακτήρα της είναι η λέξη «ευπρέπεια», λένε οι φίλοι της. Αν υπάρχει μια λέξη που συνοψίζει το χαρακτήρα της είναι η λέξη «αλαζονεία», λένε οι όχι και τόσο φίλοι της (κυρίως ξένοι).
Για να είμαστε δίκαιοι, η αυτοκρατορική περιβολή δεν της πάει γιατί είναι αναμφίλεκτα γυναίκα χαμηλών τόνων, χωρίς καπελαδούρες και φανταχτερές τουαλέτες, που τη μόνη πολυτέλεια που κρατάει πεισματικά είναι η παρακολούθηση του ετήσιου Φεστιβάλ Βάγκνερ. Είναι καλή για την Ευρώπη; Ποσώς! Κατάφερε να τη χωρίσει σε ξεπεσμένους Λατίνους της Μεσογείου και σε Τεύτονες Ιππότες. Ελάχιστα την ενδιαφέρει η Ευρώπη, αλλά τα μέγιστα το ευρώ, που γι’ αυτήν είναι ο μέγας εγγυητής της γερμανικής οικονομικής κυριαρχίας.
3 Η φιγούρα του Πέερ Στάινμπρουκ, με το προκλητικό ύφος και το παγκοσμιοποιημένο πλέον υψωμένο μεσαίο δάκτυλο, αποτελεί ίσως και την επιτομή της Ιστορίας του SPD, που, παρά τη μεγάλη Ιστορία του και τη δημοφιλία του από το 19ο αιώνα, δυσκολευόταν πάντα να σχηματίσει σταθερές κυβερνήσεις. Γενικά οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν μέσα στο DNA τους μια πολιτική δυστοκία, δυσανάλογη προς τη δύναμή τους. Λαμπρή εξαίρεση υπήρξε η περίοδος Βίλι Μπραντ, λιγότερο του Χέλμουτ Σμιτ και του Γάλλου Φρανσουά Μιτεράν (Σοσιαλδημοκράτης-Σοσιαλιστής).
Ο Στάινμπρουκ, παλαιός καλός συνεργάτης της Μέρκελ, ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του «Μεγάλου Συνασπισμού» κατέρχεται στις εκλογές τώρα με πενιχρές πιθανότητες νίκης. Ωσάν τον Τσίπρα, δεν διαθέτει πειστική εναλλακτική λύση. Ακόμα χειρότερα, οι Γερμανοί δεν χρειάζονται εναλλακτική λύση γιατί τους ικανοποιεί το μερκελικό status quo.
Επομένως -έως ένα βαθμό- το σηκωμένο δάκτυλο, μερικώς τουλάχιστον, δικαιολογείται μεταφραζόμενο στα άπταιστα ελληνικά του: «Να κι αν με ψηφίσετε, να κι αν δεν με ψηφίσετε!».
*Ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ